آذکار هنگام خواندن نماز
برخاستن برای نماز تهجد:
از ابوهریره رضی الله عنه روایت است که رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمودند:
«يَنْزِلُ رَبُّنَا تَبَارَكَ وَتَعَالَى كُلَّ لَيْلَةٍ إِلَى السَّمَاءِ الدُّنْيَا، حِينَ يَبْقَى ثُلُثُ اللَّيْلِ الآخِرُ، يَقُولُ: مَنْ يَدْعُونِى، فَأَسْتَجِيبَ لَهُ؟ وَمَنْ يَسْأَلُنِى فَأُعْطِيَهُ؟ وَمَنْ يَسْتَغْفِرُنِى فَأَغْفِرَ لَهُ؟»
«الله متعال در يک سوم آخر هر شب به آسمان دنيا نزول کرده و می فرمايد: آيا کسی هست که مرا بخواند تا او را اجابت کنم؟ آيا کسی هست که از من بخواهد تا به او بدهم؟ آيا کسی هست که از من طلب بخشش کند تا او را ببخشم؟» .
رسول اللّٰه ﷺ وقتی برای تهجّد و راز و نیاز با پروردگار بیدار میشدند با دستانش بر صورتش میکشیدند تا خوابش بپرد سپس ده آیه آخر سوره آل عِمران را میخواندند و بعد به سوی مشک آبی که آویزان بود میرفتند و از آن وضویی نیک و کامل میگرفتند.
از ابن عباس رضی اللّه عنهما روایت است که گفت هرگاه نبی ﷺ شبانه به نماز تهجد برمی خاست ، می گفت:
" اللَّهُمَّ لَكَ الْحَمْدُ أَنْتَ قَيِّمُ السَّمَوَاتِ وَالأَرْضِ وَمَنْ فِيهِنَّ وَلَكَ الْحَمْدُ، لَكَ مُلْكُ السَّمَوَاتِ وَالأَرْضِ وَمَنْ فِيهِنَّ، وَلَكَ الْحَمْدُ أَنْتَ نُورُ السَّمَوَاتِ وَالأَرْضِ، وَلَكَ الْحَمْدُ أَنْتَ الْحَقُّ، وَوَعْدُكَ الْحَقُّ، وَلِقَاؤُكَ حَقٌّ، وَقَوْلُكَ حَقٌّ، وَالْجَنَّةُ حَقٌّ، وَالنَّارُ حَقٌّ، وَالنَّبِيُّونَ حَقٌّ، وَمُحَمَّدٌ صلى الله عليه وسلم حَقٌّ، وَالسَّاعَةُ حَقٌّ، اللَّهُمَّ لَكَ أَسْلَمْتُ، وَبِكَ آمَنْتُ وَعَلَيْكَ تَوَكَّلْتُ، وَإِلَيْكَ أَنَبْتُ، وَبِكَ خَاصَمْتُ، وَإِلَيْكَ حَاكَمْتُ، فَاغْفِرْ لِي مَا قَدَّمْتُ وَمَا أَخَّرْتُ، وَمَا أَسْرَرْتُ وَمَا أَعْلَنْتُ، أَنْتَ الْمُقَدِّمُ وَأَنْتَ الْمُؤَخِّرُ، لاَ إِلَهَ إِلاَّ أَنْتَ ـ أَوْ لاَ إِلَهَ غَيْرُكَ ـ ". قَالَ سُفْيَانُ وَزَادَ عَبْدُ الْكَرِيمِ أَبُو أُمَيَّةَ " وَلاَ حَوْلَ وَلاَ قُوَّةَ إِلاَّ بِاللَّهِ ".
قَالَ سُفْيَانُ قَالَ سُلَيْمَانُ بْنُ أَبِي مُسْلِمٍ سَمِعَهُ مِنْ طَاوُسٍ عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ ـ رضى الله عنهما ـ عَنِ النَّبِيِّ صلى الله عليه وسلم.
قَالَ سُفْيَانُ قَالَ سُلَيْمَانُ بْنُ أَبِي مُسْلِمٍ سَمِعَهُ مِنْ طَاوُسٍ عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ ـ رضى الله عنهما ـ عَنِ النَّبِيِّ صلى الله عليه وسلم.
ترجمه دعاء:
(بار اللّه تعالٰی ، سپاس و ستایش تو راست ، توئی برپا داردندّ آسمانها و زمین وهرچه در آنهاست ، وسپاس و ستایش توراست ، توئی مالک آسمانها و زمین و هرچه در آنهاست ، و سپاس و ستایش توراست ، توئی نور آسمانها و زمین ، و سپاس و ستایش توراست ، توئی پادشاه آسمانها و زمین ، و سپاس و ستایش توراست ، توئی حق ، و وعدهٔ تو حق ، ودیدار تو حق ، و گفتار تو حق ، و جنت حق و دوزخ حق ، و پیغمبران حق ، و محمد ﷺ حق ، و روز قیامت حق است ، بار اللّه تعالٰی ، خودرا به تو تسلیم کردم وبه تو ایمان آوردم و به تو توکل کردم وبه تو رجوع کردم وبه خاطر تو (باکفار) خصومت کردم وتورا داور گرفتم ، پس از تقصیرات گذشته او آینده ام درگذر و آنچه از من پنهان سرزده و آشکارا ، تو ئی پیش آرنده و توئی پس گذارنده ، نیست معبود برحق بجز تو و نیست سزاوار عبادت بجز تو " سفیان گفته است: عبدالکریم ابوامّیه کلمات ـ
وَلاَ حَوْلَ وَلاَ قُوَّةَ إِلاَّ بِاللَّهِ
را به مضمون حدیث افزوده است ، سفیان گفته است : سلیمان بن ابی مسلم ، شنیده است از طاؤس ، از ابن عباس رضی اللّه عنهما ، از پیغمبر ﷺ .
در روایتی دیگر وارد شده است که پیامبر صلی الله علیه و سلم فرمودند:
" صلاة اللیل مثنی مثنی فاذا خفت الصبح فاوتر بواحدة "
(روایت بخاری)
" نماز شب دورکعت دورکعت میباشد و اگر بیم از طلوع صبح داشته باشی پس با یک رکعت نماز وتر آنرا خاتمه بده" .