آداب واذکار معمولات روزانه:
آداب داخل شدن به بیت الخلاء:
انس رضی اللّه عنه می‌گوید: رسول الله صلی الله علیه و سلم هنگام داخل شدن به بیت الخلاء (توالت) میفرمود: «اللَّهُمَّ إِنِّی أَعُوذُ بِکَ مِنَ الْخُبُثِ وَالْخَبَائِثِ». «بار الها! از شر شیاطین نر وماده، یا هر پلیدی وناپاکی دیگر، به توپناه می‌برم».
به پای چپ به بیت الخلاء داخل شوید و در هنگام بیرون شدن از بیت الخلاء به پای راست بیرون شوید واین دعا را بخوانید:
غُفْرَانَكَ (الهی! به امید آمرزش تو!)
استفاده از دست چپ:
پیامبر صلی الله علیه و سلم می فرماید: هرگاه یکی از شما بول نماید، باید آلت خود را بدست راست نگیرد و نیز به دست راستش استنجاء نکند.
رو یا پشت ننمودن به قبله:
پیامبر صلی الله علیه و سلم فرموده اند: وقتی برای قضای حاجت می روید، هنگام ادرار یا نجاست، نه رو به قبله کنید و نه پشت به آن نمایید بلکه رو به مشرق یا مغرب کنید.
ولی اگر در مکانی همچون دستشویی های امروزی باشد، برخی از ائمه این کار را جایز دانسته اند.
آداب خوابیدن در شب:
از عائشه رضی اللّه تعالٰی منقول است وقتی که رسول اللّٰه ﷺ در هنگام شب به بستر خواب میرفت هردو قف دست خویش را باهم یکجا میکرد (مانند دعاکردن) و سه سورة اخیر قرآن کریم را یعنی قُلۡ هُوَ ٱللَّهُ أَحَدٌ ، قُلۡ أَعُوذُ بِرَبِّ ٱلۡفَلَقِ ، قُلۡ أَعُوذُ بِرَبِّ ٱلنَّاسِ را میخواند و در قف دستان خویش پف و بسیار کم تف میکرد و دستان خویش را برهمه از بدن خویش تا که میتوانست کش میکرد از سر و روی و حصه پیش روی بدن خویش آغاز میکرد ، این عمل را سه بار تکرار مینمود .
آیة الکرسی را یک بار بخواند -
از عبداللّه بن مسعود رضی اللّه عنه روایت است که رسول اللّٰه ﷺ فرمود که کسی دو آیت آخری سوره البقره را در شب تلاوت نمود آنها برای وی کافی خواهد شد ، معنی کافی را محدثین نوشته اند که برای نجات دادن از هرآفت در شب برایش کافی خواهد شد یا به معنی قیام در شب برایش کافی خواهد شد -
نوفل رضی اللّه عنه می فرمائید که نبی ﷺ برایش فرمود : «قل يا أيها الكافرون» را بخوان باز این را تمام کرده بخواب ، زیرا که این سوره برائت از شرک است -
خواندن سُبْحَانَ اللهِ سی سه بار ، الْحَمْدُ لِلهِ سی سه بار و اللهُ أَكْبَرُ سی وچهار بار قبل از خوابیدن -
پیش از خوایبدن وضو کند و این دعا رابخواند و به طرف راست خویش بخوابد:
بِاسْمِكَ اللَّهُمَّ أَمُوتُ وَأَحْيَا
«بار اللّه تعالٰی، با نام تو می‌میرم و زنده می‌شوم»
در هنگام برخاستن از خواب این دعا را بخواند:
الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي أَحْيَانًا بَعْدَ مَا أَمَاتَنَا وَإِلَيْهِ النُّشُورُ
«حمد و ثنا و ستایش خاص و ویژه اللّه تعالٰی راست که بعد از آنکه ما را می‌راند دوباره زنده گردانید و زنده شدن و بازگشت همه به‌سوی اوست»
جابر رضی الله عنه می‌گوید: پیامبر صلی الله علیه وسلم فرمود: «هنگامی‌که هوا تاریک شد، کودکانتان را نگذارید (که از خانه، بیرون بروند) زیرا در این وقت، شیاطین، پراگنده می‌شوند. ولی همین که ساعتی از شب گذشت، آنها را آزاد بگذارید. بسم الله بگو سپس و درِ خانه‌ات را ببند ، بسم الله بگو چراغت را خاموش کن و بسم الله بگو دهانە مشکت را ببند و بسم الله بگو ظرفت را بپوشان اگر چه با قطعه چوبی باشد که فقط بخشی از آن را بپوشاند» .
از ابوبرزه رضی الله عنه روایت است :پیامبر صلی الله علیه وسلم خوابیدن قبل از عشاء و صحبت کردن بعد از آن را مکروه می‌دانست .
البته سخنان ضرورت و مفید مانند سخنان مهربانانه یک مرد با خانم و فرزندانش به سبب یک دلیل مکروه نیست -